Quàndu ‘n faseva ‘l segn de la Crus e ‘n ciamava: pista! pista!

Matèi, ‘n cöö gòo vöia de cüntàv sü i stremìzi che ma pruàa nòtri, quànda ‘n séra bòci e ‘n vàva a slità cun al bob de às facc sü ‘n dèli nòsi curt.

Ghìi de savè alùra, che la pìsta de bob la gh’éra mìga apéna a S. Morìz; üna amò püsée bèla la gh’éra fo ‘n vìa S. Maria.

Chèla pìsta, nòtri ràis, ma la ciamàva “Scarìza” par vìa dèi burdìun dèl slizzèt che i scarizzava quàndu ’n trüàva al post dèl giasc, ‘l risc!

Chìi che l’è pràtech, i sa che la vìa S. Maria, la nas a metà Pòrta Milanésa, visìn àli ca dèi Fuìn e po la ràmpa sü fìna a rüà al büi che l’è lì tacàa àla Santèla e po’ la rüa sü fìna al Crucefìss e de ilò fìn sü al Castelàsc.

Tüt chèl tòch de ràta l’éra fàcia de bèi risc che al dì de ‘ncöö iè stacc quarciàa giù cun l’asfàlt par la rasùn che gòo gnamò rüàa a capì.  Parècc agn fa, de név ‘na vegnìva püsée de adés,’l capitàva de fiucà par dùu u trìi dì de fìla.

Fàcia la pìsta, gh’éra de fa sü ‘l bob e ‘l Luciànu l’éra l’espèrtu dèl mestée.

Stu bob‘l duéva èss ‘n dùu toch, al toch derèe, ‘ndùa ‘n sa spianàva giù de véntru par laurà de cùl a sterzà, l’éra tacàa al denàns facc par guidà.  Par fal sü, s’ga vuléva tàuli de lègn sagumàdi e ‘n pit de burdiùn de fèr par tacàch sùta; par li tàuli ga pensàvi mi, ma per i burdiùn de fèr ‘l ga pensàva ’l Lucianu che ‘l desfàva  ringhiéri de piàch.A mesdì ‘l bob l’èra prunt. Dòpu disnà, notri cun al bob an spàla, an vàva sü par la ràta de S. Maria fina sü al Castelàsc.

Cusa l’è sücedüü? Luciànu, rüàa ‘n cìma àla ràta, quasi fìna ilò al Castelàsc , la fàcc ‘l sègn de la Crus, e po’ la usmàa e la tucàa bèe la név e àa ‘l giàsc déla pìsta.

Pòo ‘l ma dìcc de rüà giù fìna àla Santèla de S. Maria per ciamà a gran us se la pista léra libera. Cun la pista lìbera  gùu tracc sü la us de partì .

Cùma la sentüu la mè us che la dàva ‘l via, cun an rumùr de broz giù par ‘n valgèl, la ciapàa l’ùnda; ‘l tarelàva giù de brùt. Per la ràta de via S. Maria la schivàa per ‘n pélu de chèla roba là, la Santèla, pòo cun la crapa ‘n giù e stìncu cùma ‘n burèl la fàcc giù tüta la Via S.Maria e l’è rüàa a ncrusà la via de Porta Milanésa,l’è pasàa sùra ‘na làstra de giàsc, pòo ‘l sa ‘nviàa sül risc a föch e scarìzi de burdiùn e ‘l sa ‘nciudàa ‘n tèl risc cun an cümartèl pròpi davanti àla cà dei Fuin,  cun an fracaséri de sveglìà i morcc. ‘L sa ulsà ‘n pè cun sgarsegàdi, bòrgni, murèi e sanch departürt, al paréva la curt del Purèt macelàr. Iscì ma inauguràa chèl dì la pista e me la ciamàda “ scarìza “ per via dei scintìli che l’éra fàcc i burdiùn del bob del Luciano.

Chésta l’è la stòria dèla prima vulàda giù par la pista de giaz  ciamàda “Scarìza”, li òtri vulàdi iè ‘ndàci ‘n toch mèi àa se li sgarsegàdi, i bòrgni e i cümartèi iéra ròba de tücc i dì. Adès ‘n dèl nos bèl Tiràn sta pìsta la gh’è pü, sparìda ‘n nigùt cùma òtri ròbi di ‘na òlta, l’è la belèza dèl prugrès mudèrnu.

Ezio  (Méngu)