Quàndu la vàca la vàva cun ‘l tòr

 L'utrér u vedüü 'na vàca a caragnà!

Che magùn vardàla 'n tèi öcc!

Fìna la brùnza la sunàva stràca e stùrna!

Chéla pas int ilò ali Curt che de sòlit la ta brànca

l'éra quarciàda de 'n dulùr gnüch,

chèi bèi pràa iscì mài vèrt che l'è 'n pecàa pestài

i ma paréva grìs.

Parchè! Parchè! Disìmel viòtri 'l parchè 'l ma ciapàa 'l cör vedè 'na vàca a caragnà?

U séri mì che caragnàvi 'n tèi öcc de ' n chèla vàca?

Cùma l'éra bèla!

La gh’éra dùu öcc ciàiar cùma lantèrni,

öcc bun cùma chèi del Signùr 'n crus e téner cùma chèi de 'n raisìn.

La caragnàva sénsa mügì, 'n silénsi cùma quànda ta vedèt a piöv fìn e sénsa trun.

L'éra ilò a Li Curt drìza e dignitùsa cùma 'n Munsignùr,

bunàscia e sùra pensèe cùma 'n Prevòst!

Mì, cùn la cràpa de 'na part che la smachinàva int,

cun li gàmbi de l'òtra che i ma tiràva rée u ciapàa 'na sgavelàda parchè sòo slitàa süra 'na sciòta frèsca

de rüsàda.

Quànda u stredenàa sùra li scèspedi la scàrpa 'nsciutàda  'l mè scervèl l'è sultàa giù dèli nìguli e u vìst la vàca che la ma vardàva e la caragnàva.

La gh’éra dùu britùn e 'n pècc rudùnt pü bèi de chèi dèla Lòlo ma 'n tüta la so belèza l'èra ilò che la spiàva fo mùca muchénta.

U sèri mì much muchént?

Ma sòo svisinàa àla palangàda e iscì u pestàa

la segùnda sciòta sénsa dispiasè!

Gòo dicc sutaùs: “Che ghèt Stelàscia par èss iscì

trista ?”

U séri mì che séri trist ?

Lée, cun 'n culp de corén, silensiùsa e cun 'n muimént de britùn la ma dìcc:

“Muuéziu, Muuéziu, n’è pasàa de Svizzér  'n biciclèta ma nigün la ma vardàa,

 tì ta sèe 'nsciutàa li pavàni,

te me mìga ustiàa rèe e ta sèe fermàa a vardàm,

ècu parchè apèna a  tì völi cunfidàt 'l mè magùn.

Adès par mì l'è scià la stagiùn d'amùr pü bèla,

mì ma 'nsugnàvi 'n marìtu,

ma 'nsugnàvi 'n bèl tor cun dùu böcc del nas che bùfa fo nit fughént

cùma 'l vapùr 'l bùfa fo e 'l zifùla dèl bèch de 'na mòca.

Sént cùma 'l ratèla e ‘l piànc 'l Dràgu tacàa àla cadéna sü ilò àla Còrna

al ma völ bée ànca lüü, ma i to sìmii i la rentàa àla palangàda  e 'l pö mìga vegnì giù a dam 'n basìn.

Muuéziu, i ma dicc che l ma tucherà vegnì màma

sénsa cunùs l'amùr del Dràgu dèi öcc fugént.

Dumàa i ma tirerà rée cun 'na cadéna int ilò 'n chèla ca tüta lìsa e biànca,

e ün dèla to ràza cun sü 'n lenzöl biànch prufümàa 'l ma farà vignì màma,

Muuéziu, Muuéziu, 'l ma mànca l'amùr, che magùn che gòo adòs.

Gòo pü chèl che i gh’éra i nòsi àvi nasüdi ilò sü par i màlghi dèl Bernìna.

Lùri sì che apèna i giràva la cùa 'l rüàva al trot ‘l tòr par i carèc. L’èra   'l marìtu cun la bàva süi britùn e de culp iéra màmi cunténti"

Mì, lòo carezàda e gòo dicc: “Ta capìsi Stelàscia,

 cùma ta capìsi dùlscia e ténera Stelàscia.

Ta gh’ée de savè che i témp iè cambiàa, de témp par al cör 'ghe n’è poch ,  l'è iscì ànca par nòtri ümàn.

Ànca li nòsi fèmni e i noss um i völ èss uramài indipendént,

emancipàa 'n tüt e depertüt, i völ fa tüt de par lur, che vöt po’ fach!

Iè témpi müderni! Ugnün iè rentàa àli so idéi.

Stelàscia piànc pü! Uramài sa tùrna pü 'ndrée.

Al to Dràgu ta gh’ée de pensàl cùma ‘n maritu emigrant luntàn per laurà ,  

magari 'n dé ‘n paés 'ndùa i tor i sùgna àòa lur li vàchi cun 'l cül a mandulìn.

Sùgnal, sùgnal che i sugn i cùsta poch!

Chöt po fach, 'l dì de 'ncöö tücc i sta 'n tèl so brö, vàca cun vàca,

tor cun tor, sapientùn cun sapientùn de suménsa e iscì i por piscinìn che nas i sùgna

quàndu iè granc 'n pa vegnüü da luntàn, de sùra li nìguli,

mài catìv, cun i öcc azür e cun i cavèi grìs parchè l'età la cünta pü.

La màma la farà àa de pa e 'l pa 'l farà àa de màma.

E sì che Nuè la ramàa scià sü l'àrca mas’cc e fèmna parchè spudès andà avànti a razà,

 l'éra 'n redrògrado ànca lüü parchè 'l pudéva ramà scià brànchi de suménsa per razzà.

E adès Stelàsca, dùlscia Stelàscia piànc pü sedenò ta ma fée piànc aà mì."

I sòo öcc ièra gros cùma lantèrni, 'l parèva che i brasciàs 'l munt e i dumandàs, parchè? parchè?

'L parchè 'l sòo mìga gnàa mì dùlscia Stelàscia, mì e tì 'n murirà sènsa savè 'l perchè de sti rebelòt.

So vegnüü vìa cun li scàrpi 'nsciutàdi, ma la sciòta la spüzzàva pü par mì.

'N tèla mìa mént l'è restàa chèla tristèza che gnàa i bèi pràa svìzer i ga rüa a smaltì

quàndu u sentüü 'l Dràgu rentàa sü ilò ala Corna che 'l ciamàva la Stelàscia

cun la us straziada  che la rimbumbàva 'n tèla val.

Ezio (Méngu)