Franco dìcc ‘l pédü”

Da parécc témp nigün i pudéva bàt a brìscula ‘l Francu.

‘L gh’éra nigùt dè fa, se i sòci i ghéra scià ’n quai centesum, lüü cùma ‘n can dé tartufo i ghé ia maiàva fò a càles.

Ala usterìa ‘na sira i sòci, tücc rabbius ma cun ‘l fa dé margnifùn, i gàa dicc:”Deh Francu, varda che u sentüü che tàa pò vinc ‘n quai ghèi giù per Sùndri.

Cun nòtri por làuu, pü che quàtru calés ta pö miga vinc, ma a Sùndri ‘l ghè gent che gà munéda.

Ti, che ta sée inscì brau a giugà a brìscula, cun i ghéi che tàa vencerée tàa cumprerèe ànca la bicicléta”.

Chèi  balòs dé sòci de l’usteria iéra facc ‘na trèsca  cùn ‘l Lurenz dé piaza vegia dé Sùndri.

Chèl l’èra ‘n chècu a giugà a brìscula e pòo ‘l ghéra la bèla manera par tirà a bulèta la gent.

‘L dì dopu ‘l Francu, vestìi cuma ‘l pudeva , cùn l’unic par de scarpi  che ‘l ghéra , ‘l sa metüü ‘n viacc a piòti par Sùndri.

‘L Francu e ‘l Lurenz i sàa trüa ‘n dé ‘na usteria Sundri végia e ia tacàa a giugà cun ‘na roscià dé gent curiusa anturén.

Ali cinch ‘l Francu ‘l gh’era vingiüü al Lurenz 15 liri.

Pòo, ‘n pìt trafelàa, ‘l Lurenz ‘l ga dìcc al Francu: posa ‘n bòt, ‘ntant  fò ‘n sòlt a ca a to  amò ghèi e po ‘n tàca amò a giugà.

‘L Francu , cuntent cùma ‘na Pasqua, par tirà ‘na bucàda de aria fresca e sciarìs ‘l cervèl ,  la facc ‘n gir ‘n Sùndri vègia e la scuriusàa ‘n téli butéghi cun ‘l fa de un che ‘l gà 15 liri ‘n sacòcia.

‘L sa fermàa davanti ‘na butéga de scarpi.

Li sö scarpi, già végi e strapazzadi par ‘l viacc, i vardava fò cuma dùu cazzulòt.

Fàcc e dìc ‘l Francu ‘l sa cumpràa ‘n grant bèl par dé scarpi dé curàm de quasi 15 liri.

Vegnüü fò déla butéga cùn su li scarpi növi e cun li scarpi végi ‘n màa , pasàa ilò visìn ‘l Màler i la tràci giù e la pensàa: ‘l Lurenz, tanbèrlu de Sùndri, ‘l tirerò amò ‘na òlta  a buléta sparada. .

Rüa a l’usteria ‘l Francu e ‘l Lurenz ià tacàa amò a giugà.

 Ali 8 dé la sìra ‘l Francu l’era perdüü dè pü de 50 liri.

A bulèta sparada ‘l Francu ‘l ga cüntàa al Lurenz  la storia deli scarpi, lünica ròba de pagà che ‘l gh’éra scià.

Dìc e fàcc, ‘l Lurenz che i la ciamava “’l Strepina “ ma l’era mìga cativ, ‘l sa facc da dal Francu li scarpi növi al pòst déi ghéi e par giunta ànca la curégia dé curam de i sö bràghi.

Ala sìra dé piàc ‘l Francu, a pè biut, l’è andàc n’ tèl Maler a vardà se ‘l trüava amò li so scarpi végi, parò l’acqua i l’era purtadi via.

Par rüà a Tiràn ‘l Francu la doüü fas amprestà ‘n par de pedüsc de ‘n so sòci de nàia e ligàs li braghi cun ‘l trefursìn.

Va disi mìga li grignàdi dei soci de Tiràn che, infurmàa dal sòci de Sùndri, i la speciàa ilò visin a l’albera Pina a Vila.

Da chel di, i sòci i la ciamàa  Francu “ ‘l Pédü”.

Cun vergùgna ‘l Francu la capìi che ànca se se brau a giugà a brìscula ‘n déla tò bétula ‘l cunvée ‘n bòt ogni tant lasà vinc àa i òtri par dàch la sudisfaziun  dé valè vargùt.

E …votri che i legiüü la storia del Francu  rigurdìf  sempre che  àa se tàa sèe ‘n gànzu ‘n del tò mestée prima u dopu ‘l vée ün pü brau dè ti che ‘l tàa màia fò i scarpi e la curégia  dé i braghi , iscì àa ti tàa sa sentirée dòpu ‘n por laùu.

Ezio (Méngu)